ЗАЦВЯРДЖАЮ
Намеснік Міністра адукацыі
Рэспублікі Беларусь
________________Р. С. Сідарэнка
22 мая 2015 г.
ІНСТРУКТЫЎНА-МЕТАДЫЧНАЕ ПІСЬМО
МІНІСТЭРСТВА АДУКАЦЫІ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ
"АБ АРГАНІЗАЦЫІ ЛЕТНЯЙ АЗДАРАЎЛЕНЧАЙ РАБОТЫ
ВА ЎСТАНОВАХ ДАШКОЛЬНАЙ АДУКАЦЫІ»
ПАДРЫХТОЎКА ДА ЛЕТНЯЙ АЗДАРАЎЛЕНЧАЙ ПРАЦЫ ВА ЎСТАНОВАХ ДАШКОЛЬНАЙ АДУКАЦЫІ
У адпаведнасці з Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі працягласць летняга аздараўленчага перыяду (летніх канікул) ва ўстанове дашкольнай адукацыі складае 90 дзён.
Арганізацыя дзейнасці ўстаноў дашкольнай адукацыі ў летні перыяд патрабуе дбайнай падрыхтоўкі з боку аддзелаў адукацыі, спорту і турызму, арганізацый аховы здароўя, устаноў дашкольнай адукацыі, а таксама міжведамаснага ўзаемадзеяння з адпаведнымі структурнымі падраздзяленнямі Міністэрства па надзвычайных сітуацыях (тэрытарыяльнымі ўпраўленнямі па надзвычайных сітуацыях), Міністэрства ўнутраных спраў (Дзяржаўная аўтаінспекцыя) і інш.
Медыцынскія работнікі арганізацый аховы здароўя і педагагічныя работнікі ўстаноў дашкольнай адукацыі ўзаемадзейнічаюць па пытаннях забеспячэння летняга аздараўлення выхаванцаў праз арганізацыю і кантроль санітарна-эпідэміялагічнага рэжыму, распарадку дня, харчавання, санітарнага стану памяшкання і інш.
З мэтай забеспячэння бяспечных умоў знаходжання выхаванцаў, а таксама стварэння адаптыўнага адукацыйнага асяроддзя, якое садзейнічае іх паўнавартаснаму развіццю, умацаванню здароўя, Аддзел адукацыі, спорту і турызму выдае загад аб падрыхтоўцы і правядзенні летняй аздараўленчай работы ва ўстановах дашкольнай адукацыі.
Паказчыкамі гатоўнасці ўстановы дашкольнай адукацыі да летняга перыяду з'яўляюцца:
наяўнасць і спраўнасць стацыянарнага гульнявога і спартыўнага абсталявання, плескательных басейнаў;
наяўнасць гульняў і цацак, спартыўнага інвентару, вучэбных выданняў, сродкаў навучання для арганізацыі розных відаў дзіцячай дзейнасці;
функцыянаванне палівальнай сістэмы;
забеспячэнне замены пяску ў шматфункцыянальных пясочніцах з зачыняюцца вечкамі (наяўнасць адпаведнага суправаджальнага дакумента);
засечанасць вокнаў ва ўстанове дашкольнай адукацыі.
З мэтай стварэння спрыяльных умоў для знаходжання выхаванцаў ва ўстанове дашкольнай адукацыі арганізуецца работа па выяўленні ў законных прадстаўнікоў выхаванцаў патрэбы ва ўстановах дашкольнай адукацыі ў летні перыяд.
Пры скарачэнні колькасці выхаванцаў у летні перыяд дапускаецца перафармаванне груп ва ўстанове дашкольнай адукацыі, у тым ліку ў рознаўзроставыя групы, або іх закрыццё; наведванне ўстановы дашкольнай адукацыі навучэнцамі першых класаў, размешчаных на яго базе.
АСАБЛІВАСЦІ АРГАНІЗАЦЫІ АДУКАЦЫЙНАГА ПРАЦЭСУ
У ЛЕТНІ АЗДАРАЎЛЕНЧЫ ПЕРЫЯД
Арганізацыя адукацыйнага працэсу ва ўстановах дашкольнай адукацыі ў летні перыяд уключае аптымальнае чаргаванне спецыяльна арганізаванай і нерэгламентаванай дзейнасці выхаванцаў. Пры гэтым неабходна ўлічваць, што ў перыяд летняй аздараўленчай кампаніі павялічваецца час знаходжання выхаванцаў на свежым паветры, скарачаецца колькасць часу, адведзенага на правядзенне спецыяльна арганізаванай дзейнасці.
Змест адукацыі дзяцей у летні перыяд рэалізуецца ў партнёрскай дзейнасці дарослага з выхаванцамі, якая прадугледжвае:
уключанасць педагога ў дзейнасць нароўні з дзецьмі;
добраахвотнае далучэнне дзяцей да дзейнасці (без псіхічнага і дысцыплінарнага прымусу);
свабоднае зносіны і перамяшчэнне дзяцей у час дзейнасці;
адкрытае часовае завяршэнне дзейнасці (кожны працуе ў сваім тэмпе);
інтэграцыю мастацка-эстэтычнай і фізкультурна-аздараўленчай дзейнасці з іншымі відамі дзіцячай дзейнасці (пазнавальнай практычнай, зносінамі, гульнявой, працоўнай і інш.).
У перыяд летняга аздараўлення прыярытэтным з'яўляецца арганізацыя дзейнасці дзяцей фізкультурна-аздараўленчай і мастацка-эстэтычнай накіраванасці, якая ажыццяўляецца ў спецыяльна арганізаваных формах, рэгламентаваных тыпавым вучэбным планам дашкольнай адукацыі, па адпаведных адукацыйных абласцях ("Фізічная культура", "мастацтва") і нерэгламентыраванай дзейнасці выхаванцаў, у якую ўваходзяць:
самастойную дзейнасць ва ўмовах створанай педагагічнымі работнікамі прадметна-развіццёвай адукацыйнай асяроддзя, якая забяспечвае кожнаму дзіцяці магчымасць выбраць дзейнасць па інтарэсах і якая дазваляе яму ўзаемадзейнічаць з аднагодкамі або дзейнічаць індывідуальна;
арганізаваную педагагічным работнікам дзейнасць дзяцей, накіраваную на рашэнне адукацыйных задач.
Фізкультурна-аздараўленчая праца ўключае:
ранішнюю гімнастыку;
фізкультурныя заняткі (гульнявога, сюжэтнага, тэматычнага выгляду);
рухомыя гульні і фізічныя практыкаванні на прагулцы;
актыўны адпачынак (фізкультурны вольны час, фізкультурныя святы, Дні здароўя);
самастойную рухальную дзейнасць;
загартоўванне.
Ранішняя гімнастыка праводзіцца штодня на паветры. У яе змест з улікам узроставых асаблівасцяў выхаванцаў могуць быць уключаны:
комплекс агульнаразвіццёвых практыкаванняў;
абгульванне сюжэту;
3-4 рухомыя гульні;
фізічныя практыкаванні з выкарыстаннем паласы перашкод, найпростых трэнажораў;
аздараўленчы бег на ўчастку;
элементы рытмічнай гімнастыкі, танцавальныя руху, карагоды і інш.
У летні перыяд ствараюцца спрыяльныя ўмовы для рухальнай актыўнасці дзяцей і ўзмацнення аздараўленчага ўздзеяння фізічных практыкаванняў.
Фізкультурныя заняткі на паветры:
павышэнне адаптыўных і функцыянальных магчымасцяў арганізма выхаванцаў на аснове комплекснага выкарыстання фізічных практыкаванняў, рухомых гульняў у спалучэнні з прыроднымі сродкамі аздараўлення (сонца, паветра, вада, кліматычныя ўмовы) і гігіенічнымі фактарамі (наяўнасць спартыўнай адзення і абутку, гігіена месцаў правядзення заняткаў і інш.);
пашырэнне рухальнага вопыту дзяцей; замацаванне і ўдасканаленне практыкаванняў у хадзе, бегу, скачках, лазаньі, кіданні; развіццё фізічных якасцяў (сілы, хуткасці, спрыту, вынослівасці, гнуткасці); авалоданне элементамі спартыўных гульняў, тэхнікай спартыўных практыкаванняў за кошт аптымальнага і варыятыўнага прымянення прадметнай фізкультурна-развіццёвай асяроддзя, адэкватнай ўзросту і здольнасцям выхаванцаў.
Пры арганізацыі рухомых гульняў і фізічных практыкаванняў на прагулцы асаблівую ўвагу варта ўдзяляць індывідуальнай рабоце з выхаванцамі. Падбор матэрыялу неабходна ажыццяўляць з улікам асаблівасцяў рухальнага развіцця дзяцей ранняга і дашкольнага ўзросту. Варыянтамі арганізацыі рухомых гульняў і фізічных практыкаванняў на прагулцы з'яўляюцца:
Комплекс рухомых гульняў (2-3 гульні) і фізічных практыкаванняў з пэўнай скіраванасцю (у тым ліку сюжэтнай):
Прафілактыка парушэнняў паставы і плоскаступнёвасці;
развіццё каардынацыйных здольнасцей;
развіццё фізічных якасцяў;
удасканаленне рухальных уменняў і навыкаў (выкананне знаёмых рухаў у новых спалучэннях, з незвычайных зыходных палажэнняў, у незвычайных умовах і т.п.).
Элементы спартыўных гульняў (баскетбол, футбол, настольны тэніс, мястэчкі і інш.) і спартыўныя практыкаванні (катанне на ровары, самакаце, плаванне і інш.).
Гульні з элементамі спартыўнага арыентавання.
Комплекс рухомых гульняў (2-3 гульні) з рознымі відамі асноўных рухаў, якія развіваюць творчую актыўнасць і самастойнасць выхаванцаў.
Актыўны адпачынак (фізкультурны вольны час, фізкультурныя святы, Дні здароўя) як форма калектыўнага, актыўнага адпачынку, комплексна вырашае аздараўленчыя, адукацыйныя і выхаваўчыя задачы, спрыяе развіццю ў дзяцей умення творча выкарыстоўваць рухальны вопыт ва ўмовах эмацыйнага зносін са аднагодкамі, падахвочвае кожнага дзіцяці да максімальнага праявы сваіх здольнасцяў.
Тэматыка фізкультурна-масавых мерапрыемстваў на паветры павінна адлюстроўваць спецыфіку летняга аздараўлення.
Самастойная рухальная дзейнасць з'яўляецца адным з структурных кампанентаў рухальнага рэжыму ва ўстанове дашкольнай адукацыі. Менавіта ў гэтым выглядзе дзейнасці дзіця ў найбольшай ступені можа праявіць ўзровень сваіх рухальных, гульнявых, камунікатыўных уменняў. Самастойная рухальная дзейнасць ўзнікае па ініцыятыве дзіцяці і праходзіць пад наглядам дарослага, пры яго ўскосным кіраўніцтве. Для яе разнастайнасці ў перыяд летняга аздараўлення неабходна стварэнне наступных умоў:
ўключэнне ў рэжым дня часу на самастойную рухальную дзейнасць (раніцай, пасля сняданку, на шпацырах, пасля сну, у розных відах дзейнасці);
забеспячэнне неабходным спартыўным інвентаром (абсталяваннем) для выканання фізічных практыкаванняў на паветры;
прадастаўленне дастатковага месца для рухаў, выканання фізічных практыкаванняў;
індывідуалізацыя (дыферэнцыяцыя) фізічных практыкаванняў з улікам узроўняў (гиперподвижные, маларухомыя, аптымальна рухомыя дзеці) і тыпаў рухальнай актыўнасці выхаванцаў.
Гартаванне з'яўляецца важным сродкам умацавання здароўя выхаванцаў пры ўмове, што яно арганічна ўключана ў комплекс фізкультурна-аздараўленчых мерапрыемстваў і ўяўляе сабой пэўную сістэму, простую ў выкананні і якая адказвае індывідуальным асаблівасцям здароўя і развіцця дзяцей.
Метады загартоўвання неабходна ўключаць у рэжымныя працэсы, выкарыстоўваючы натуральныя прыродныя фактары (паветра, ваду, рассеяныя прамяні сонца):
штодзённыя аздараўленчыя прагулкі (не радзей двух разоў на дзень агульнай працягласцю не менш за 3 ч 20 мін - 4 ч у залежнасці ад рэжыму ўстановы дашкольнай адукацыі);
шматразовае мыццё на працягу дня;
паласканне паражніны рота вадой пакаёвай тэмпературы пасля кожнага прыёму ежы;
Дзённы (начны) сон пры адкрытых вокнах (пазбягаючы скразнякоў);
хадзьба басанож на працягу дня: да і пасля сну, у любы час па жаданні дзяцей (ад 2-5 мін у групе першага ранняга ўзросту да 15-20 мін у старэйшай групе); па траве, пяску.
Мастацка-эстэтычная праца ўключае:
выяўленчую дзейнасць (маляванне ,лепка, аплікацыя, канструяванне, дзіцячы дызайн);
музычную дзейнасць выхаванцаў;
азнаямленне з творамі мастацкай літаратуры і фальклору.
Пры арганізацыі выяўленчай дзейнасці выхаванцаў у летні аздараўленчы перыяд важным з'яўляецца:
сузіраньне твораў выяўленчага і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, якія адлюстроўваюць прыгажосць гадовай прыроды;
правядзенне мастацка-дыдактычных гульняў, накіраваных на развіццё ў дзяцей уяўленняў аб форме, колеры;
эксперыментаванне з выяўленчымі, прыроднымі і дадатковымі матэрыяламі;
ўключэнне ў адукацыйны працэс творчых заданняў, якія спрыяюць развіццю творчага ўяўлення выхаванцаў (прыдумлянне новых вобразаў, падбор каляровых спалучэнняў, дадатак раней створаных сюжэтаў з дапамогай разнастайных матэрыялаў і тэхнік, маляванне з натуры (дрэў, кветак), крэйдамі на асфальце, палачкамі на пяску);
засваенне нетрадыцыйных тэхнік малявання (граттаж, пальцавы жывапіс, манатыпія, пластилинография, набрызг, флоротипия, ниткография і інш.);
лепка з гліны, пластыліну ,салёнага цеста (аб'ёмныя выявы, дэкаратыўныя пласціны);
аплікацыйная дзейнасць (стварэнне плоскасных, полуобъемных малюнкаў; аб'ёмных аплікацый у тэхніцы папяровай пластыкі (з палос, пакамячанай паперы; аплікацый з элементамі фларыстыкі і інш.);
канструяванне тэхнічнае (з канструктыўнага матэрыялу, дэталяў канструктараў) і мастацкае (з паперы, кардона, прыроднага і дадатковага матэрыялаў);
дзіцячы дызайн: аранжыроўкі (букеты, карціны з раслін, Біжутэрыя са штучнага і прыроднага матэрыялу і інш.); дызайн адзення (праектаванне масак, галаўных убораў, касцюмаў для святаў і забаў); дэкаратыўна-прасторавы дызайн (інтэр'ер лялечнага кутка, стварэнне дэкаратыўных пано і інш.).
У летні аздараўленчы перыяд з мэтай стварэння эмацыйнага камфорту дзяцей мэтазгодным з'яўляецца:
ўключэнне выяўленчай дзейнасці ў дзіцячыя святы;
правядзенне забаў, якія ўключаюць эксперыментаванне дзяцей з выяўленчымі і прыроднымі матэрыяламі, садзейнічаюць замацаванню уяўленняў аб відах, жанрах мастацтва, сродках мастацкай выразнасці, конкурсаў з рознымі намінацыямі;
арганізацыя творчых майстэрняў, займальных игротек, гульняў з пяском.
У летні аздараўленчы перыяд пры арганізацыі музычнай дзейнасці выхаванцаў важным з'яўляецца:
выкарыстанне музыкі ў рэжымных момантах;
фонавае гучанне ўпадабаных дзецям вакальных і інструментальных твораў;
правядзенне музычна-дыдактычных гульняў і заданняў, музычных віктарын;
уключэнне ў адукацыйны працэс музычных твораў, якія ўвасабляюць» летнія " вобразы (а. Вівальдзі, п. і. Чайкоўскага і інш.);
сольнае і калектыўнае музіцыраванне;
самастойная музычная дзейнасць дзяцей (выкананне песень і танцаў, арганізацыя сюжэтна-ролевых гульняў з «музычнымі» сюжэтамі).
На прагулцы, экскурсіі можна арганізаваць музычныя гульні пад спевы, карагоды, музіцыраванне на самастойна вырабленых цацках-інструментах (шейкеры з разнастайнымі напаўняльнікамі, міні-кастаньеты і бубнач), з выкарыстаннем бытавых прадметаў (расческа, вядзерца, шамаціць папера і цэлафан); музычна-творчыя гульні, якія прадугледжваюць выкарыстанне «первоэлементов» музыкі — воплескаў, прытопаў, пстрычак і т.п., вакальныя і рухальныя імправізацыі, звязаныя з назіранымі з'явамі.
Віды музычных гульняў, якія выкарыстоўваюцца ў музычнай дзейнасці:
Камунікатыўныя музычныя гульні, гульні-танцы.
Музычныя гульні з спевам, карагоды.
Рухомыя музычныя гульні, змест якіх накіраваны на:
развіццё ўспрымання сродкаў музычнай выразнасці з дапамогай культуры руху;
фарміраванне асноўных рухальных уменняў і навыкаў, арыенціроўкі ў прасторы;
фарміраванне ўяўленняў аб музычнай форме, музычных жанрах, танцавальных рухах;
развіццё музычна-творчых здольнасцяў.
Гульні з музычнымі інструментамі.
Музычныя гульні-рэлаксацыі.
У летні аздараўленчы перыяд з мэтай стварэння эмацыйнага дабрабыту выхаванцаў целесоообразным з'яўляецца правядзенне фальклорных святаў, забаў і іншых мерапрыемстваў.
У працы з дзецьмі дашкольнага ўзросту ў летні перыяд асаблівае значэнне мае далучэнне дзяцей да твораў мастацкай літаратуры і фальклору. Творы мастацкай літаратуры і фальклору, рэкамендуемыя вучэбнай праграмай дашкольнай адукацыі, ўключаюцца ва ўсе рэжымныя працэсы і віды дзіцячай дзейнасці. Формы дзейнасці, у якой прымяняецца мастацкае слова, вызначаюцца педагагічнымі работнікамі з улікам умоў установы дашкольнай адукацыі і яго дзейнасці ў летні аздараўленчы перыяд.
АСАБЛІВАСЦІ АРГАНІЗАЦЫІ ХАРЧАВАННЯ І ПІТНОГА РЭЖЫМУ
У летні аздараўленчы перыяд важна забяспечыць сістэму мер, накіраваную на якасць арганізацыі рацыянальнага, збалансаванага харчавання, які забяспечвае арганізм дзіцяці усімі неабходнымі яму харчовымі рэчывамі (вавёркамі, тлушчамі, вугляводамі, вітамінамі, мінеральнымі солямі) і энергіяй. Для забеспячэння бяспекі харчавання выхаванцаў ва ўмовах функцыянавання розных формаў арганізацыі дашкольнай адукацыі неабходна надаваць увагу не толькі якасці прадуктаў, якія паступаюць на харчаблок, але і умовам, тэрмінах іх захоўвання, захаванню патрабаванняў да тэхналогіі падрыхтоўкі гатовых страў, тэрмінах прыдатнасці і ўмовах захоўвання гатовых страў.
Прыкладныя двухтыднёвыя рацыёны павінны распрацоўвацца з улікам сезоннасці. У летні перыяд перавага аддаецца свежым гародніне, садавіне, сокам.
У мэтах прафілактыкі недастатковасці вітамінаў і мінеральных рэчываў ва ўстановах дашкольнай адукацыі штодня праводзіцца з-вітамінізацыя дзённага або сутачнага рацыёну (супаў або напояў) з разліку колькасці аскарбінавай кіслаты на порцыю згодна ўстаноўленым Нормам харчавання.
З-вітамінізацыя дзённага або сутачнага рацыёну праводзіцца медыцынскім работнікам ці іншым упаўнаважаным асобай (шэф-кухар, кухар) у парадку, вызначаным патрабаваннямі прававых актаў. З-вітамінізацыя узвараў праводзіцца пасля іх астуджэння да тэмпературы + 12 ° C — +15 ° C, перад раздачай ежы. Пры
З-вітамінізацыі КІСЯЛЁЎ аскарбінавую кіслату ўводзяць у крухмальную муку. У выпадку атрымання дзецьмі полівітамінныя або вітамінна-мінеральных комплексаў С-вітамінізацыя дзённага або сутачнага рацыёну не праводзіцца, калі ўтрыманне вітаміна З у гэтых комплексах забяспечвае не менш за 80 % сутачнай патрэбы ў ім выхаванца. Падагрэў з-вітамінізаваных страў не дапускаецца.
Для арганізацыі якаснага рацыянальнага харчавання выхаванцаў неабходна:
забяспечыць энергетычную каштоўнасць сутачных рацыёнаў харчавання, адпаведных энергатратах дзяцей;
максімальна разнастаіць і збалансаваць рацыён па ўсіх замяняльныя і незаменным харчовых фактараў, уключаючы вавёркі і амінакіслоты, харчовыя тлушчы і тоўстыя кіслоты, вітаміны, мінеральныя солі і мікраэлементы, а таксама мінорных кампаненты ежы (флавоноіды, нуклеатыдаў і інш.);
выкарыстоўваць тэхналагічную і кулінарную апрацоўку прадуктаў і страў, якая забяспечвае іх высокія смакавыя якасці і захаванасць зыходнай харчовай каштоўнасці;
ўлічваць індывідуальныя асаблівасці выхаванцаў (у тым ліку непераноснасць імі асобных прадуктаў і страў);
забяспечыць санітарна-гігіенічную бяспеку харчавання (выкананне адпаведных санітарных патрабаванняў да стану харчаблока, якія пастаўляюцца прадуктаў харчавання, іх транспартоўцы, захоўванні, падрыхтоўкі, раздачы страў і інш.).
У летні час асаблівую ўвагу неабходна надаць арганізацыі пітнога рэжыму, т.к. падчас спякоты патрэба ў вадкасці ў дзіцяці істотна павялічваецца. Для арганізацыі пітнога рэжыму выхаванцаў выкарыстоўваецца негазаванай пітная вада прамысловай вытворчасці, фасаваная ў ёмістасці, або кіпячоная, якая захоўваецца не больш за 6 гадзін.
Пітная вада павінна быць даступная дзіцяці на працягу ўсяго часу яго знаходжання ў установе дашкольнай адукацыі. Пітная вада выносіцца на вуліцу, разліваецца ў аднаразовы посуд або посуд індывідуальнага карыстання па просьбе дзяцей.
разгарнуць » / « згарнуць